İsrail ve ABD, İran’a askeri takviye verdiğini sav ettikleri Çin’e baskı yapıyor

İsrail ve ABD, İran’a askeri malzemelerin tedarikiyle dayanak verdiğini argüman ettikleri Çin’e yaptırımlarla baskı uyguluyor.

İsrail ile İran ortasındaki karşılıklı atakların akabinde, Çin’in bilhassa Tahran’ın balistik füze programına dayanak sağladığı argümanları gündeme geldi.

ABD merkezli Wall Street Journal (WSJ), İsrail merkezli Times of Israel ile “Ynet” internet sitesinin tezlerine nazaran, İran, Çin’den binlerce ton balistik füze bileşeni sipariş etti. Bu satışa dair bilgisi olan kaynaklar, ABD ile nükleer programın geleceğine ait müzakereler devam ederken İran’ın askeri kapasitesini ve kabiliyetini artırmayı amaçladığını öne sürdü.

Patlayıcılarda, havai fişeklerde yahut roketlerde katı yakıt oksitleyici olarak kullanılan amonyum perklorat sevkiyatının ilerleyen aylarda İran’a ulaşacağı ve bunların yüzlerce balistik füzenin yakıtında kullanılabileceği ileri sürülüyor. Kaynaklar, bu unsurun Yemen’de Husilere gönderilebileceğini de tez ediyor.

İran merkezli Pishgaman Tejarat Rafi Novin şirketinin birkaç ay evvel Hong Kong merkezli Lion Commodities Holdings’ten füze bileşenleri satın aldığı da savlar ortasında yer alıyor.

Çin Dışişleri Bakanlığı, WSJ’nin sorusu üzerine bu muahededen haberdar olmadığını bildirdi.

Hong Konglu şirketle yapıldığı argüman edilen muahedenin İran’ın 800 füze üretmesi için kâfi olacağını öne süren kaynaklar, bunun için imzaların ABD Başkanı Donald Trump’ın nükleer müzakerelere başlama teklifinden evvel atılmış olabileceğini savundu.

İran’ın evvelden de Çin’den balistik füze bileşeni aldığı öne sürülüyor

WSJ’nin haberindeki tezlere nazaran, bu yılın başlarında İran’ın Çin’den 1000 ton sodyum perklorat satın aldı ve sevkiyat gemileri İran’a şubat-mart aylarında ulaştı. Yetkililer, bu hususun 260 kısa menzilli füzede kullanılabileceğini belirtti.

İngiltere merkezli The Times’ın 8 Nisan’daki savına nazaran de İran, nisanda Irak’taki Şii kümelere balistik füze sevkiyatında bulundu. Böylelikle Şii kümelerin bölgedeki İsrail ve ABD güçlerini maksat alabileceği öne sürüldü.

ABD, şirketleri yaptırım listesine aldı

ABD Dışişleri Bakanlığı, 11 Nisan’da İran’ın petrol sanayisiyle irtibatlı olduğu gerekçesiyle Çin merkezli Guangsha Zhoushan Energy Group şirketine yaptırım uygulama kararı aldığını açıkladı.

Şirketin İran’dan ham petrol satın aldığı gerekçesiyle yaptırım listesine eklendiği belirtilen açıklamada, İran petrolünün taşınmasında rol oynadıkları gerekçesiyle üç gemi idare şirketinin daha yaptırım kapsamına alındığı ifade edildi.

ABD Hazine Bakanlığı ise 29 Nisan’da İran ve Çin’de balistik füze bileşenlerinin tedarikinde rol oynayan 6 kişi ve 6 kurumu yaptırım listesine aldı.

ABD Dışişleri Bakanlığı, 15 Mayıs’ta İran’ın balistik füze programına dayanak verdikleri gerekçesiyle Çin ve Hong Kong’da yerleşik birtakım kişi ve firmaları yaptırım listesine ekledi.

Bu kapsamda, bu firma ve şahısların, İran’ın balistik füze programında kullanılmak üzere karbon fiber üretimini yerlileştirme gayretlerini destekledikleri, ayrıyeten İran İhtilal Muhafızları Ordusuna karbon elyaf ile karbon elyaf üretim ekipmanı sağladıkları kaydedildi.

ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Kumandanı Michael Erik Kurilla da 10 Haziran’da Çin’in İran’dan petrol satın alarak Tahran’a finansal takviyede bulunduğunu öne sürdü.

Çin: İran’ın egemenliğini müdafaasını destekliyoruz

Vang, Çin’in İran’ın ulusal egemenliğini muhafazasını, yasal haklarını ve çıkarlarını savunmasını ve halkının güvenliğini sağlamasını desteklediğini vurgulayarak, İsrail’in aksiyonlarının Birleşmiş Milletler (BM) Kuralı’nın prensiplerini ve milletlerarası bağları yöneten temel normları ihlal ettiğine dikkati çekti.

İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine yönelik akınlarının potansiyel olarak “felaket” sonuçlara yol açabilecek tehlikeli bir emsal oluşturduğunu belirten Vang, ülkesinin İran ve öteki ilgili taraflarla irtibatı sürdürerek tansiyonun düşürülmesinde yapan rol oynamayı sürdürmeye hazır olduğunu kaydetti.

Vang, İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar ile görüşmesinde ise Çin’in, İsrail’in milletlerarası hukuku ihlal ederek İran’a karşı güç kullanmasına karşı olduğunu vurgulayarak, “İran’ın nükleer sıkıntısının tahlili için diplomasiye hala yer var, askeri usuller kalıcı bir barış getirmez.” dedi.

Çin’in BM Daimi Temsilcisi Fu Cong da BM Güvenlik Kurulunun dünkü acil durum toplantısında, İsrail’in İran’ın egemenliğini, güvenliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal eden aksiyonlarını kınadıklarını belirterek, “Bölgede tansiyonun ani yükselişi, kimsenin çıkarına hizmet etmiyor. İsrail’e askeri maceracılığa son verme ve tansiyonu daha fazla yükseltmekten kaçınma daveti yapıyoruz.” sözlerini kullandı.

Fu, İsrail’in akınlarının İran’ın nükleer programı konusunda yürütülen diplomatik müzakereleri olumsuz etkileyeceğine dair tasaları lisana getirerek, Çin’in İran nükleer meselesinin diyalog ve müzakere yoluyla çözülmesini desteklediğini, güç kullanımına, yasa dışı tek taraflı yaptırımlara ve barışçıl gayeli nükleer tesislere silahlı taarruzlar düzenlenmesine karşı olduğunu vurguladı.

About The Author

admin

See author's posts